Mamut na wystawie

W 2005 roku niewielka żwirownia oddalona około 3 km na północ od Żarowa, stała się znana w całej Polsce. Tutaj w ścianie wyrobiska znaleziono szczątki kostne mamuta oraz ślad pobytu człowieka z okresu górnego paleolitu. Unikalne i cieszące się ogromnym zainteresowaniem znalezisko, zostało już dzisiaj niemal całkowicie zapomniane. W ciągu 7 lat od wydobycia, szczątki prehistorycznego zwierzęcia doczekały się dwóch publikacji naukowych oraz badań izotopowych, przeprowadzonych w centrum biogeochemicznym Uniwersytetu Zachodniej Australii w Perth „The University of Western Australia, Perth”.

Na szczątki kostne w postaci fragmentu łopatki oraz ciosu mamuta natrafiono w osadach żwirowo-piaszczystych południowej ściany wyrobiska wiosną 2005 roku. Leżące kości odnaleziono również pod jedną ze ścianą wyrobiska żwirowni. Tuż po tym odkryciu pracownicy Instytutu Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego, dr Tomasz Płonka i dr Andrzej Wiśniewski znaleźli w północnej ścianie żwirowni niewielki wiór krzemienny o wymiarach 33x9,4x2 mm. Narzędzie to pierwotnie zostało oddzielone od bryły krzemienia, tzw. „rdzenia” po uprzednim przygotowaniu powierzchni uderzeń, tzw. „zaprawieniu”. Cechy odnalezionego narzędzia krzemiennego wskazują, że nie jest on starszy niż przemysły górnopaleolityczne sprzed 40-14 tys. lat p.n.e. Znalezisko to jest więc najstarszym śladem pobytu człowieka rozumnego, właściwego "homo sapiens sapiens" nie tylko na obszarze gminy Żarów, lecz całego powiatu świdnickiego.