Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Ludzie nauki protestują przeciwko wysadzeniu mostu w Pilchowicach. Piszą do premiera Morawieckiego

sz
Artur Zych
29 ludzi nauki podpisało się pod apelem do premiera Mateusza Morawieckiego, by powstrzymał Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przed wyrażeniem zgody na wysadzenie historycznego, ponad stuletniego, mostu kolejowego w Pilchowiach.

- Nasz apel do pana premiera motywowany jest wyłącznie troską o ten cenny przykład dziedzictwa cywilizacyjnego, który według ujawnionych planów ma zostać wysadzony w powietrze w trakcie kręcenia tam sensacyjnego filmu amerykańskiego. W tej chwili istnieją już zupełnie nieinwazyjne metody kręcenia tego rodzaju scen. Nie jesteśmy w stanie zrozumieć, dlaczego nie mogą być zastosowane w tym przypadku i dlaczego bezpowrotnie ma zniknąć z krajobrazu regionu ten cenny przykład myśli inżynieryjnej - informuje prof. dr hab. Jan Kęsik, z Zakładu Historii Kultury Materialnej Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego, inicjator całego przedsięwzięcia.

- Mamy nadzieję, że Pan Premier, z wykształcenia historyk świadomy społecznej wagi dziedzictwa materialnego, zechce wesprzeć nas swoim autorytetem i podjąć mediacje z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie odstąpienia od planów zniszczenia historycznego mostu w Pilchowicach – dodaje.

Oto treść apelu do premiera

Do Premiera Rzeczypospolitej Polskiej
Pana Mateusza Morawieckiego
Szanowny Panie Premierze,

zaniepokojeni doniesieniami medialnymi o planach wysadzenia mostu w Pilchowicach na Dolnym Śląsku - na potrzeby kręcenia tam amerykańskiego filmu sensacyjnego, w żaden sposób nie związanego z historią Polski - zwracamy się z apelem o zaniechanie takich działań, które skutkować mogą nie tylko nieodwracalnym unicestwieniem naszego materialnego dziedzictwa kulturowego, ale tworzyć będą także niebezpieczny precedens prawny.

Most w Pilchowicach powstał jako część infrastruktury zbiornika wodnego utworzonego na rzece Bóbr. W latach 1904-1912 powstała tam zapora, elektrownia wodna oraz linia kolejowa wraz z mostem nadwieszonym nad taflą wody. Całość jest przykładem wybitnego przedsięwzięcia inżynieryjnego, które do dziś funkcjonuje w stanie bliskim oryginalnemu. Zapora jest drugim co do wysokości takim obiektem w Polsce, a Jezioro Pilchowickie to największy zbiornik wodny w Sudetach Zachodnich. Elementy infrastruktury przemysłowej powiązane zostały z górzystym otoczeniem, dzięki czemu powstał wyjątkowy przykład krajobrazu kulturowego i przyrodniczego, którego integralną częścią jest most, będący fragmentem linii kolejowej Jelenia Góra-Żagań.

W 2000 r. ponad stuletnie dziś hydrozespoły elektrowni wodnej na zbiorniku pilchowickim zostały wpisane do rejestru zabytków - jako zabytki techniki wiążące się z ważnymi etapami postępu technicznego, posiadające znaczne wartości techniczne i historyczne, stanowiące cenne dobra kultury. Most trafił do gminnej ewidencji zabytków (w marcu tego roku wszczęta została procedura wpisu obiektu do Krajowej Ewidencji Zabytków). Planowane jego wysadzenie dla celów czysto komercyjnych będzie nie tylko bezprawnym i szkodliwym działaniem, ale także naruszy integralność zespołu, który jest cennym dobrem kultury nadającym charakter dolnośląskiemu krajobrazowi i przykładem swego czasu nowoczesnej myśli inżynieryjnej.

Dziedzictwo przemysłowe nie jest poślednią odmianą zabytków, którą można skazywać na zniszczenie. Nieużywany obecnie most, zarządzany przez PKP i działający do 2016 r., powinien nadal pełnić swoją funkcję komunikacyjną, służąc przy okazji jako punkt widokowy i rozpoznawalny symbol tej części Dolnego Śląska. Sprzeciwiamy się traktowaniu industrialnego dziedzictwa jako mało wartościowego i nieistotnego. Władze państwowe i lokalne powinny czuć się zobowiązane do ochrony zabytków na terenie kraju bez rozróżniania ich proweniencji. Współcześnie nie mamy problemów z przekonaniem kogokolwiek do potrzeby ochrony obiektów sakralnych i rezydencjonalnych, nawet tych z drugiej połowy XIX w. i początków następnego stulecia. Spora część np. budowli neogotyckich z tego czasu, a nawet późniejszych słusznie objęta została opieką konserwatorską. Coraz skuteczniej chronimy również pochodzące z tego samego okresu założenia parkowe, nawet te dość mocno przekształcone lub zdewastowane. Spotyka się to na ogół ze społeczną akceptacją. Gdy idzie natomiast o architekturę użytkową, obiekty inżynieryjne i architekturę przemysłową legitymującą się nierzadko nawet starszą metryką, o wiele trudniej uświadamiamy sobie i innym konieczność ich ochrony. Raczej próbujemy wyprzeć ze swojej świadomości fakt, iż był to bardzo istotny fragment naszej cywilizacji. Świadectwem takiej postawy jest niedawne wystąpienie medialne wiceministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Pawła Lewandowskiego. Przecież wokół tego, co umownie określamy jako szeroko rozumianą kategorię pracy, koncentrowała się znacząca część naszego życia. Obiekty industrialne, takie jak most w Pilchowicach, mocno określały naszą codzienność. Rodzi to konieczność, a nawet obowiązek zachowania dla następnych pokoleń tej części spuścizny materialnej poprzedników,

bez względu na różnorodne trudności tego dotyczące. Tymczasem działania związane z ochroną dziedzictwa technicznego nie zawsze znajdują zrozumienie i akceptację decydentów.

Nie należy także deprecjonować zapisów gminnej ewidencji zabytków oraz rejestru zabytków, bo są one prawnymi podstawami ochrony dziedzictwa materialnego w naszym kraju i często tylko dzięki nim udaje się uratować zagrożone obiekty o istotnej wartości historycznej.

Wobec powyższego uprzejmie prosimy Pana Premiera o wsparcie zabiegów, które mają na celu ocalenie historycznego mostu w Pilchowicach.

Z wyrazami szacunku….

Prof. dr hab. Katarzyna Adamczewska–Sowińska - Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu

Dr Izabela Bernatek-Zaguła – Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Legnicy

Prof. dr hab. Jan Burdukiewicz – Uniwersytet Wrocławski

Prof. dr hab. arch. Bartosz Czarnecki – Politechnika Białostocka

Dr Agata Gabiś - Uniwersytet Wrocławski

Prof. dr hab. Mateusz Goliński – Uniwersytet Wrocławski

Prof. dr hab. Paweł Grata – Uniwersytet Rzeszowski

Prof. dr hab. inż. Sławomir Gzell – Komitet Architektury i Urbanistyki PAN

Prof. dr hab. inż. arch. Marzanna Jagiełło – Politechnika Wrocławska

Prof. UWr. dr hab. Elżbieta Kaszuba – Uniwersytet Wrocławski

Prof. dr hab. Jan Kęsik – Uniwersytet Wrocławski

Dr Beata Kozaczyńska – Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach

Prof. dr hab. inż. arch. Piotr Lorens – Politechnika Gdańska

Dr hab. Edyta Majcher-Ociesa – Uniwersytet im. Jana Kochanowskiego w Kielcach

Prof. dr hab. arch. Zbigniew Myczkowski – Politechnika Krakowska

Prof. UP dr hab. inż. Irena Niedźwiecka-Filipiak – Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu

Dr Joanna Nikel

Prof. dr hab. Lucyna Nyka – Politechnika Gdańska

Dr Aleksandra Paradowska – Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu

Prof. dr hab. Jerzy Piekalski – Uniwersytet Wrocławski

Dr inż. arch. Justyna Rubaszek – Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu

Prof. dr hab. Józef Sowiński – Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu

Dr hab. Maciej Szymczyk – Muzeum Papiernictwa w Dusznikach Zdroju

Prof. UWr. dr hab. Maciej Trzciński – Uniwersytet Wrocławski

Prof. PB dr hab. arch. Jerzy Uścinowicz – Politechnika Białostocka

Dr inż. arch. Bogusław Wowrzeczka – Politechnika Wrocławska

Prof. PK, dr hab. arch. Agata Zachariasz – Politechnika Krakowska

Dr Józef Zaprucki – Kolegium Karkonoskie w Jeleniej Górze

Prof. dr hab. Leszek Zasztowt – Komitet Historii Nauki i Techniki PAN

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Powrót reprezentacji z Walii. Okęcie i kibice

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Ludzie nauki protestują przeciwko wysadzeniu mostu w Pilchowicach. Piszą do premiera Morawieckiego - Gazeta Wrocławska

Wróć na swidnica.naszemiasto.pl Nasze Miasto