Międzynarodowy Dzień Teatru – Arka, jedyna w Polsce

Międzynarodowy Dzień Teatru to wielkie święto dla Arki. Teatr powstał w 1993 roku z inicjatywy Renaty Jasińskiej, wówczas aktorki Teatru Współczesnego we Wrocławiu oraz Andrzeja Nowaka i Bogdana Michalewskiego. Renatę Jasińską już wcześniej fascynował sposób pracy z aktorem Jerzego Grotowskiego. Kiedy wzięła udział w zajęciach z jego uczniem, Zygmuntem Molikiem, chciała założyć niezależny, eksperymentalny teatr. – Pod koniec lat 70. obejrzałam spektakl Jérôme'a Sabourin, w którym wystąpiły niepełnosprawne osoby, przedstawienie było na bardzo wysokim poziomie. Marzyłam o prowadzeniu takiego teatru – mówi Renata Jasińska.
Kiedy aktorka i reżyserka urodziła chorego syna, nie załamała się. Chłopiec nie chodził jeszcze jako trzylatek, a zaczął funkcjonować w wieku 5 lat. Matka dała mu dokładnie to, czego potrzebował. Wspólna praca przyniosła efekt – dziś syn Renaty Jasińskiej jest fotografem.

A Teatr Arka? – Prowadzony jest Stowarzyszenie Przyjaciół Teatru Arka – mówi Renata Jasińska, dyrektor teatru. Stowarzyszenie powstało trzynaście lat temu, od początku prowadzi działalność edukacyjną, terapeutyczną i kulturotwórczą. Aktorzy pracowali w zakładach karnych, szpitalach psychiatrycznych we Wrocławiu, Lubiążu, Stroniu Śląskim i Bolesławcu, placówkach opiekuńczo-wychowawczych, ośrodkach dla dzieci niepełnosprawnych i autystycznych. – Dziś Teatr Arka zatrudnia 28 osób na etatach, z czego 13 to osoby niepełnosprawne – dodaje Renata Jasińska. Wśród niepełnosprawnych jest Anna Rogaczewska, absolwentka wrocławskiej Akademii Muzycznej. Nie ma rąk. Dwoje aktorów cierpi na autyzm. Nic nie przeszkadza jednak w czynnym uczestniczeniu w kulturze. W Arce właśnie przynajmniej dwie osoby niepełnosprawne przygotowują się do egzaminów eksternistycznych na Wydziale Aktorskim PWST. – Teatr integracyjny nie jest miejscem rehabilitacji niepełnosprawnych – podkreśla Renata Jasińska. – Zatrudniamy zawodowców, którzy są świetnymi aktorami. Pracujemy w szczególnych warunkach, musimy być bardzo cierpliwi. Już realizujemy Międzynarodową Akademię Integracji, w jej ramach artyści uczą się historii teatru, dykcji, tańca, emisji głosu – mówi.
Niepełnosprawni aktorzy potrzebują odrębnej reżyserskiej uwagi, po to, żeby mogli pokazać zamierzenia reżyserskie. Potrzebują też cierpliwości swoich pełnosprawnych kolegów – aktorów i dostają ją. Wszyscy tu uczą się wyjątkowego bycia razem.
Teatr Arka wystawia 2-3 premiery rocznie, miesięcznie gra nawet 15 przedstawień, na widowni dla ok. 60 osób. Ich spektakle ogląda 7 tys. osób rocznie.
W zeszłym roku, jako jedyny polski zespół teatralny, Arka została zaproszona na Prague Fringe Festival. Zespół zawiózł Bal u Hawkinga, scenariusz został oparty na dziejach wybitnego naukowca, Stephena Hawkinga, a aktorzy zajmują się w nim istotą ludzkiej niepełnosprawności.
W marcu tego roku Teatr Arka po raz pierwszy wystąpił na festiwalu Sarejevska Zima jako jedyny gość z Polski, z przedstawieniem Statek szaleńców. Renata Jasińska jest dumna ze swoich artystów. Zespół zdobywa nagrody, sama reżyserka przed dwoma laty dostała Złotą Odznakę Honorową Zasłużony dla Województwa Dolnośląskiego, jest laureatką konkursu Niezwykły Dolnoślązak 2013, dostała Europejską Nagrodę Obywatelską. Dwa lata temu Teatr Arka został uhonorowany Nagrodą Wrocławia.

Arka zaprasza w sobotę (28 marca) o godz. 19 na inaugurację projektu czytARKA (przy ul. Menniczej 3, wejście od ul. Świdnickiej 28, wstęp wolny). Zespół Teatru Arka przeczyta nową sztukę Ladies&GenderMEN Izabeli Degórskiej. Ladies & GenderMen _to zaproszenie do świata, ku któremu zmierzamy, gdzie obecne trendy związane z problemami społecznymi, demograficznymi, gospodarczymi i zjawiskiem gender są codziennością. Czterdziestoletni Alojzy, pracownik Zakładu Opieki Społecznej, zajmuje się eutanazją. Jak mówi: _Jeśli obywatel nie wie, kiedy odejść, państwo robi to za niego. Tak trafia do pary staruszków, którzy od jakiegoś czasu sprawnie odpierają wizyty podobnych mu funkcjonariuszy...
(Na zdjęciach sceny z przedstawień, m.in.: Król Maciuś Pierwszy i wrocławskie krasnale, Statek szaleńców, Bal u Hawkinga, Jak powietrze, fot. Andrzej Nowak)